سیدحسین بن میرابراهیم حسینی قزوینی
حسینی قزوینی، خاندانی شیعی مشهور به
علم و
فقاهت، از فرزندان
محمد فَصیح بن میراولیاء در سدههای یازدهم تا سیزدهم است. یکی از شخصیتهای این
خاندان، سیدحسین
فرزند میرابراهیم حسینی قزوینی، است.
سیدحسین،
فرزند سیدمیرابراهیم، وی در حدود ۱۱۲۶ در
قزوین به دنیا آمد.
ابتدا نزد پدرش درس خواند.
علوم عقلی و
رجال و
حدیث را از برادر خود،
سیدمحمدمهدی، آموخت.
وی از
نصراللّه حائری،
حسین ماحوزی،
محمدعلی جزینی و
ملامحمدقاسم تنکابنی روایت نقل کرده است.
سیدمحمدمهدی طباطبایی
بحرالعلوم و
میرزا ابوالقاسم قمی (صاحب
قوانینالاصول ) از او
اجازه روایت داشتند.
سیدحسین معاصر
شیخ یوسف بحرانی بود و پس از احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در
حوزه علمیه قزوین به
تدریس و افتا پرداخت.
تراجمنویسان از حسینی قزوینی با عظمت بسیار یاد کردهاند.
بحرالعلوم در اجازه خود به
علی بن محمد بحرانی ، سیدحسین را با اوصافی چون مایه افتخار عالمان، کوه رفیع
دانش و ستون استوار فضل و بینش وصف کرده است.
سرجان ملکم
نیز وی را در زمره چهار مجتهد معروف ایرانِ آن زمان دانسته که پس از فوت هم از او با احترام یاد میشده است.
زهد و تقوای او را ستودهاند.
وی
شعر نیز میسرود و نسیب
تخلص میکرد.
سیدحسین در ۱۲۰۸ در قزوین درگذشت و در
امامزاده حسین دفن شد.
مرقدش زیارتگاه مردم شده است.
سیدحسین تألیفات بسیاری داشته، که از آن جمله است:
الدّر (الدراری) الثمین، مشتمل بر چهل رساله در مسائل فقهی
مُسْتَقصی الاجتهاد، در شرح
ذخیرةالمعاد محقق سبزواری البَراهینُ السَّداد فی شرحالارشاد، در شرح کتاب فقهی
ارشاد الاذهان علامه حلّی ؛ المعاملات، به
فارسی؛
اللالی الثَّمینة و الدرَّاری الرزَّینه، در
علم تراجم، که از منابعِ مؤلفِ
اعیان الشیعه بوده است؛
تذکرةالعقول، در
اصول دین؛
نظمالبرهان فی سَمَط الایمان، منظومهای در
اعتقادات و
اصول دین، که خود آن را شرح کرده است؛ دیوان اشعار
رساله در
اخلاق، به فارسی، که چندبار چاپ شده است.
معروفترین اثر سیدحسین،
معارج الاحکام فی شرح مسالک الافهام و
شرایع الاسلام است که شرحی است استدلالی و مبسوط بر شرایعالاسلام
محقق حلّی، با توجه به آرای
شهیدثانی در
مسالک الافهام.
وی که مسالک الافهام را برای برخی شاگردانش
تدریس میکرد، به درخواست برادرش، سیدحسن، آن مباحث را در این اثر گردآورد.
معارجالاحکام، که جامع همه ابواب
فقه است، از مهمترین منابع مکتب فقهی قزوین به شمار میرود.
فصل سوم مقدمه مهم کتاب، تلخیصی است از
جامعالرواه محمد بن علی اردبیلی و مشترکات یا
هدایةالمحدّثین الی طریقةالمحمدین تألیف
محمدامین بن محمدعلی کاظمی.
سیدحسین در پایان مقدمه، منابعی را که برای نگارش کتاب استفاده کرده، بررسی نموده و به شرححال بسیاری از علمای متقدم و متأخر، از جمله مشایخ خود و پدرش، پرداخته است.